Yeni bir çalışma, geçen yılın başlarında meydana gelen büyük bir su altı yanardağı patlamasının, uzaydaki radyo iletişimini bozacak kadar güçlü bir plazma baloncukları şok dalgası yarattığını ortaya koydu.
Büyük, koni biçimli bir deniz altı yanardağı olan Tonga yanardağı, Ocak 2022’de muazzam bir güçle patladı. Patlama, aynı anda Karayipler’e kadar ulaşan okyanus çapında bir dizi tsunamiyi tetikledi. Büyük bir ABD nükleer bombasının gücüne rakip olduğunu öne süren raporlar, bir yüzyıldan fazla bir süredir en güçlü doğal patlamaydı.
2022 Tonga yanardağı patlamasıyla ilgili önceki araştırmalar, patlamanın iyonosferi rahatsız edecek kadar güçlü atmosferik dalgalar yarattığını ortaya koyarken, Bu yeni araştırma, bu dalgaların ne kadar uzağa ulaştığını ve gezegenimizin yörüngesindeki uydu sinyallerine ne kadar zarar verdiğini gösteriyor.
Güçlü volkanik patlamaların ve diğer volkanik faaliyetlerin iyonosferin F bölgesini bozabileceği uzun zamandır tahmin edilmişti. Atmosferin bu bölgesi, atmosferde bulunan en yüksek iyon konsantrasyonunu içerir. Geçen yıl Tonga yanardağı patladığında, patlama o kadar güçlüydü ki ” ekvatoral plazma kabarcıkları” ve temelde GPS ve link sinyallerinin geçemeyeceği delikler ortaya çıktı.
Scientific Reports’ta yayınlanan bu yeni çalışma ile araştırmacılar, 2022 Tonga volkanı patlaması gibi patlamaların atmosferde bu baloncukları oluşturabildiğini, ayrıca bu baloncukların 2.000 kilometre yüksekliğe bile çıkabileceğini gösterdi.
Ayrıca bilim adamları, patlamanın elektron yoğunluğunda ani bir artışa ve iyonosferin yüksekliğinde bir artışa neden olduğunu, ilk şok dalgasının çarpmasından saatler önce meydana geldiğini keşfettiler. Bu hızlı reaksiyonun, iyonosferdeki elektrik yüklü iyonlarla etkileşime giren patlamanın ürettiği atmosferik dalgalardan kaynaklanabileceğine inanıyorlar.
Bu nedenle, 2022 Tonga patlamasının, güneş patlamalarından görmeye alıştığımız GPS ve hatta irtibat sinyallerinde bir kesintiye neden olmuş olması muhtemeldir.
